İspanya’nın sosyalistler liderliğindeki hükümeti, ülkeyi neredeyse 40 yıl boyunca yöneten sağcı diktatör General Francisco Franco’nun mirasını yaymak ve korumak için var olan bir kurumu kapatmak için yasal işlem başlattı.
İspanya Kültür Bakanı Ernest Urtasun, perşembe sabahı yaptığı açıklamada, Franco rejimini yüceltmeye yönelik her türlü girişimi yasaklayan yasaya uymadığı gerekçesiyle Ulusal Francisco Franco Vakfı’nın (FNFF) feshedilmesi için adli işlem başlattığını duyurdu.
Militarist diktatör Francisco Franco, 1936 yılında demokratik yollarla seçilmiş Cumhuriyetçi hükümete karşı askeri bir darbe ile iktidarı ele geçirmişti.
Yaklaşık iki yıl önce yürürlüğe giren “demokratik hafıza yasası”, iç savaş ve ardından gelen diktatörlüğün kurbanlarına “adalet, tazminat ve haysiyet” getirmeyi amaçlıyor.
‘SON SÖZÜ YARGIÇLAR SÖYLEYECEK’
Yasa, “Francoizm için özür dileyici; darbeyi, diktatörlüğü ya da diktatörleri yücelterek, darbe, iç savaş ve Francoizm kurbanlarını küçümseyerek ve aşağılayarak ya da onlara karşı doğrudan ya da dolaylı olarak nefret ve şiddeti körükleyerek kamu yararına aykırı hareket eden” vakıfların kapatılmasını öngören hükümler içeriyor.
Urtasun, İspanyol mahkemelerinin Franco vakfının akıbetine, “demokratik hafızadan sorumlu devlet bakanlığı ve başsavcılıktan gelen raporları inceledikten sonra karar vereceğini” söyledi.
Basına konuşan Urtasun, “Son sözü yargıçlar söyleyecek” dedi ve “Demokratik hafıza yasasına titizlikle uymak, bakanlığımızın sorumluluğudur. Yapmış olduğumuz, yapıyor olduğumuz ve yapmaya devam edeceğimiz her şey bu amaca hizmet eder” ifadesiyle hedeflerini özetledi.
‘MİRASINI YAYMAK VE TANITMAK İÇİN’
Franco’nun Kasım 1975’te gerçekleşen ölümünden aylar sonra kurulan FNFF, web sitesinin ifadesiyle “1936-1977 yılları arasında İspanya’nın kaderini yöneten” bu adamın “yaşamını, düşüncelerini, mirasını ve çalışmalarını yaymak ve tanıtmak” için var.
Madrid’in Bernabéu Stadyumu yakınlarındaki merkezinde 30 binden fazla tarihi belgeden oluşan bir kütüphaneye sahip olan vakıf, internet sitesinde kitapların yanı sıra Franco temalı kravatlar, kemerler, kol düğmeleri ve mayolardan oluşan bir ürün seçkisi de satıyor. Vakfın onursal başkanı ise Franco’nun büyük torunu Luis Alfonso de Borbón olarak öne çıkıyor.
KURUM AÇIKLAMA YAPTI
Perşembe günü resmi bir açıklama yayınlayan kurum, kararı “saçma” olarak değerlendirdi ve hükümetin “Bolivarci bir diktatörlük” edasıyla “kendisiyle aynı fikirde olmayanları susturma girişiminde” bulunduğunu söyledi.
Kurumun açıklamasının sonunda, “Ulusal Francisco Franco Vakfı ilkelerini savunmaya ve tarihsel hakikat ve adalet için mücadele etmeye devam edecektir” ifadelerine yer verildi.
200 BİN KİŞİ İMZALAMIŞTI
2017 yılında 200 binden fazla İspanyol, o zamanki muhafazakar hükümetten vakfın yasaklanmasını talep eden bir dilekçeyi imzalamış ve dilekçeyi parlamentoya kadar ulaştırmıştı.
2017 yılında parlamentoya sunulan dilekçede, “Almanya’da ya da İtalya’da bir Hitler ya da Mussolini vakfı olması düşünülemez” denildi.
Vakfın kapatılmasına yönelik yasal işlemler, Başbakan Pedro Sánchez hükümetinin İspanya’nın aşırı sağcı geçmişiyle yüzleşmesine yardımcı olmak için attığı son adım.
Yaklaşık beş yıl önce hükümet, Franco’yu Madrid’in dışındaki “Şehitler Vadisi” bazilikasındaki mezarından çıkarttırmış ve bir aile anıt mezarına defnettirmişti.
İspanyol muhalifler ise bu tür hamleleri ‘siyasi amaçlı’ ve ‘ulusal birliğe zararlı’ olarak nitelendirdi.
